65: Pomniejsze bóstwa - Terry Pratchett.

Autor: Terry Pratchett
Tytuł: Pomniejsze bóstwa (Small gods)
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Rok: 2001

W dzisiejszej podróży po Dysku zajrzymy do Omni, w której powszechnie uważało się, że Dysk nie jest dyskiem, tylko kulą. Powieść nosząca wdzięczny tytuł Pomniejsze bóstwa Terry'ego Pratchetta zapozna nas bliżej z tą teorią, która wygląda całkiem logicznie, jeśli tylko patrzy się na nią z odpowiedniego punktu widzenia*. Piętnasty już tom cyklu o Świecie Dysku (który jest kulaaargh!)** ukazał się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka w 2001 roku (strona książki: Pomniejsze bóstwa).

W teokratycznym państwie, gdzie podejrzany typek sprzedawał kandyzowane rodzynki na patyku żył sobie młody nowicjusz Brutha, do którego przemówił sam Om. Potem obaj mieli tego żałować. Chłopak, zaskoczony podczas pielenia grządki, jeszcze przez długi czas był przekonany, że gadający do niego żółw był demonem, bo Wielki Om nie pojawiał się w tak mikrej postaci. Bóstwo i jego - jak się okazało - jedyny prawdziwy wyznawca, zostali wplątani w sprawy, o których woleliby nie mieć pojęcia.

Omnia znajdowała się w trudnym okresie, być może gdzieś na pustynii czekał ósmy prorok, do którego przemówił sam Om. Tymczasem w Cytadeli, pod opiekuńczym okiem diakona Vorbisa kierującego Kwizycją, ludzie robili krzywdę innym ludziom - często wołającym "Aaargh!" i "Żółw Się Rusza!". Heretycy, wierzący w płaskość Dysku, czytali dzieło efebiańskiego filozofa i chcieli sprowadzić go do Omni. W sam raz nadarzyła się po temu okazja, bo oto do Efebu wyruszało poselstwo aby przedyskutować pakt pokojowy. Sprawy skomplikowały się nieco, kiedy do pocztu dołączyli Vorbis, Brutha i Om, ten ostatni w koszu wraz z nieświeżą sałatą.

Co wynikło z tej misji? Dlaczego Om nagle stał się żółwiem prawie pozbawionym boskich mocy? Jak zostać świętym? Książka zawiera odpowiedzi na te i wiele innych pytań. Dowiemy się ponadto dlaczego żółwie są cyniczne, jak ma na imię bogini negocjowalnego afektu oraz dlaczego w Efebie filozofowie dostają oficjalne gąbki.

Pratchett zwykle opisuje nasz świat w krzywym zwierciadle, mówi o rzeczach zwykłych i niezwykłych, starych i nowych w sposób całkiem nowy, świeży i często złośliwy. Jego bohaterowie nie są bez wad, często wśród ziomków uchodzą za tchórzy i tępaków, nie są niewiarygodnie silni, ale za to łatwo zdobywają naszą sympatię. Brutha, choć myślał poruszając przy tym wargami, podbił moje serce swą prostolinijnością i gorącą wiarą, która nie zmniejszyła się nawet w chwilach ciężkich prób na pustynii. Są też postacie mroczne, tu wymienię Vorbisa, które nie tylko krzywdzą ludzi, ale także potrafią sprawić, że inni stają się im podobni i nie widzą w tym nic złego. Vorbis jest przestrogą przez zamykaniem umysłu, przed słuchaniem tylko własnych myśli.

Nie jest to moja ulubiona książka ze Świata Dysku, ale uważam, że jest całkiem wysoko jeśli chodzi o wewnętrzną hierarchię porządności w cyklu.

Ocena

Wciągliwość - 4

Jakość czytania - 4

Jak bardzo mi się podobało? - 4

*Zawierającego takie elementy jak otwarty ogień, kajdany, dużo ostrych przedmiotów i lochy.

**Kulą o kształcie pizzy. Ale bez anchois.